Tatami là gì? Những điều có thể bạn chưa biết về Tatami

Có lẽ rất nhiều bạn khi đang đọc bài viết này đã từng ít nhất được nghe nhắc đến về từ “Tatami” qua những thước phim, khi mua sắm hay đơn giản là đọc từ những tin tức giải trí. Nhưng để hiểu một cách chính xác và chi tiết nhất về Tatami là gì? Tatami nghĩa là gì? thì lại là điều mà không phải ai cũng biết. Nếu bạn chưa biết về điều này thì nên xem ngay bài viết sau đây, rất có thể bạn sẽ thấy hứng thú với những thông tin đầy thú vị và mới lạ liên quan đến Tatami.

Tatami là gì?

Tatami nghĩa là gì?

Để hiểu Tatami là gì thì trước hết chúng ta phải biết Tatami nghĩa là gì trước hết. Bởi đây không phải là một từ nghĩa thuần Việt để mà khi đọc qua là có thể hiểu được nó biểu thị cho điều gì, nghĩa gì. Theo đó tờ này được bắt nguồn từ tiếng Nhật, Tatami  (畳) có nguồn gốc từ động từ tatamu (畳む) với nghĩa là gấp hoặc xếp. Điều này ám chỉ cho một loại chiếu truyền thống của người Nhật hay còn được gọi là chiếu Tatami rất quen thuộc trong đời sống của người dân nước này.

Nguồn gốc và lịch sử của chiếu Tatami

Để hiểu hơn về Tatami có nghĩa là gì? hay chiếu Tatami là gì? chúng ta hãy cùng tìm hiểu về nguồn gốc và lịch sử của loại chiếu này ngay sau đây. Những chiếc chiếu Tatami xuất hiện đầu tiên khi bước sang thời kỳ Heian (794 – 1185), lúc đó, phong cách kiến trúc theo lối Shinden-zukuri trở nên thịnh hành trong giới quý tộc ở Nhật Bản, sàn nhà bằng gỗ trở nên phổ biến, chiếu tatami được sử dụng làm thảm ngồi dành riêng cho các bậc chúa công – thể hiện đẳng cấp quyền lực của giới quý tộc.

Cho đến thời kỳ Kamakura (1185–1333), phong cách kiến trúc Shoin-zukuri được ưa chuộng hơn đối với các công trình nhà ở dành cho những chiến binh samurai quyền thế. Từ đó trở nên thịnh hành nhất trong thời kỳ Muromachi (1336 – 1573). Lúc này, chiếu Tatami từ một vật dụng quyền quý dần trở thành “Chiếc chiếu quốc dân” được sử dụng trong tất cả các căn phòng nhờ sự tiện dụng của nó.

Chiếu Tatami trước tiên được sử dụng trong những phòng nhỏ, sau đó, người dân bắt đầu làm nên những tấm Tatami lớn hơn, rồi ghép lại với nhau để trải trong những căn phòng rộng lớn. Người ta gọi những căn phòng được trải toàn bộ bằng chiếu tatami là zashiki (座敷) với nghĩa là căn phòng để ngồi, và những quy tắc ứng xử khi ngồi chiếu Tatami cũng được hình thành trong giai đoạn này. Như vậy chiếu tatami dần trở nên phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong mọi tầng lớp Nhật Bản từ cuối thế kỷ thứ 17.

Cho đến nay trải qua quá trình phát triển loại chiếu này đã có những sự thay đổi nhất định. Chiếc tatami ban đầu được làm rất mỏng và có thể gấp lại, chứ không giống như chiếc chiếu tatami chúng ta thấy như ngày nay.

Cấu tạo của chiếu Tatami

Một chiếc chiếu Tatami sẽ bao gồm 3 bộ phận, mỗi một bộ phận sẽ có tên gọi khác nhau như sau:

+ Tatami Doko – Lõi chiếu: Được bện bằng rơm khô, dày khoảng 5cm. Phần rơm được dùng để làm chiếu thường được phơi nắng cho khô trong vòng 1 năm, sau đó được sấy lại ở nhiệt độ cao khoảng 90OC để diệt côn trùng, ký sinh gây bệnh, tránh gây bệnh cho con người cũng như để tăng tuổi thọ của chiếc chiếu.

+ Tatami Omote – Bao chiếu: Được làm từ cỏ igusa (cỏ bấc đèn) hoặc cói, sau đó dùng sợi gai dầu hoặc sợi bông để đan lại thành tấm. Bao chiếu có thể sử dụng được cả hai mặt, thường thì mọi người sẽ dùng 1 mặt trong khoảng từ 3 đến 5 năm, sau đó trở mặt trong ra sử dụng bên ngoài như một chiếc chiếu mới.

+ Tatami Fuchi – Mép chiếu: Được làm từ sợi lanh, sợi bông hoặc tơ lụa. Người ta cũng nhuộm mép chiếu với các màu sắc và in hoa văn khác nhau để mang đến cho căn phòng một vẻ đẹp khác biệt nhằm gia tăng sự thẩm mỹ hơn.

Những đặc tính ưu việt của chiếu Tatami Nhật Bản

Chiếc Tatami đã trở thành một biểu tượng trong văn hóa truyền thống của Nhật Bản, việc có được một căn phòng truyền thống lót chiếu tatami luôn là điều vô cùng tự hào của mỗi gia chủ. Tuy nhiên, mức độ “phủ sóng” của loại chiếu này hiện nay còn có sự ảnh hưởng ở rất nhiều quốc giá Á Đông nhờ việc sử hữu những đặc tích ưu việt như sau:

Mang đến cảm giác êm ái, thoải mái

Tatami được làm với chiếc lõi khá dày, phần bao chiếu được làm từ cỏ igusa, đây là một loại cỏ có mặt cắt giống cấu tạo của bọt biển nên chứa rất nhiều không khí ở bên trong. Nhờ cấu tạo đó giúp cho người sử dụng đi chân trần trên chiếu sẽ cảm nhận được độ đàn hồi, êm dịu của chiếc chiếu. Nên đây cũng là lý do vì sao chiếc, nệm Tatami thường được sử dụng cho các phòng tập võ ở Nhật nhờ sự êm ái này. Đối với những gia đình có trẻ nhỏ và người cao tuổi thì đây chính xác là một đặc điểm ưu Việt rất hữu ích.

Không dễ bị cháy

Thông thường với những loại chiếu nhựa, chiếu cói mà chúng ta vẫn thường bắt gặp ở các cửa hàng cung ứng thì chắc chắn rất dễ bị cháy. Thậm chí chỉ cần tàn thuốc lá rơi xuống cũng đủ tạo thành một vết cháy nhỏ trên bề mặt. Nhưng chiếu Tatami thì lại không dễ bị cháy chút nào, nhờ lõi rơm bên trong được bện thật chặt thành một lớp dày tới 5 cm và lớp bao chiếu luôn chứa một lượng hơi ẩm nhất định nên không hề dễ cháy. Nếu như có bị bắt lửa thì nó cũng chỉ bị cháy âm ỉ chứ không khiến lửa lan rộng ngay.

Linh hoạt trong mục đích sử dụng

Ở Nhật phòng chiếu Tatami được biết đến là một căn phòng đa chức năng, khi mà vừa có thể sử dụng phòng làm nơi nghỉ ngơi, thư giãn, vừa có thể dùng làm nơi tiếp khách, tiệc trà hoặc tổ chức các môn nghệ thuật truyền thống. Hơn thế, trong văn hóa Nhật luôn quan niệm rằng, chiếu Tatami còn giúp con người có thể nâng cao khả năng tập trung nên nhiều gia đình cũng dùng phòng tatami làm nơi học tập và sinh hoạt cho các thành viên trong gia đình.

Cách làm sạch chiếu Tatami đơn giản mà hiệu quả

Với chất liệu tạo thành là rơm, cói,… như vậy nên nhiều người ắt hẳn sẽ lo lắng đối với việc làm sao để vệ sinh chiếu Tatami khi chúng bị bẩn. Bởi các loại chiếu thông thường có cấu tạo đơn giản, độ dày mỏng, chất liệu lại không có đặc biệt nên việc vệ sinh rất đơn giản. Trong khí đó, chiếu Tatami lại khá dày, chất liệu cũng dễ hút ẩm nếu như đực sử dụng trong điều kiện khí hậu Việt Nam chắc chắn vấn đề vệ sinh cần phải quan tâm đến hàng đầu. Bởi nếu không chúng khi đã hút bụi bẩn, hơi ẩm từ môi trường xung quanh sẽ dễ bị hư hại có mùi khó chịu.

 Theo như kinh nghiệm của chúng tôi, cách làm sạch chiếu Tatami không hề quá là phức tạp hay tốn công, mất sức. Bạn nên vệ sinh chiếc hàng ngày bằng máy hút bụi hoặc vải lau chuyên dụng có bán rất nhiều trên thị trường, để đảm bảo thì bạn có thể đến các cửa hàng chuyên bán đồ gia dụng Nhật Bản ở nước ta. Khi hút bụi hoặc lau hãy di chuyển theo chiều của sợi cói dệt điều này giúp tránh bụi sẽ bám chặt hơn, khó vệ sinh hơn.

Như vậy, thông qua phần giải đáp về Tatami là gì trên đây chúng ta có thể dễ dàng hiểu được đây là một loại chiếu truyền thống của người Nhật với những giá trị vô cùng đặc biệt. Mong rằng với những thông tin đầy thú vị này đã giúp các bạn có thêm những kiến thức hữu ích cho mình. Vừa là để hiểu thêm về văn hóa Nhật Bản vừa là để biến đến một loại chiếu đầy ưu điểm.